متال دک چیست؟

در ابتدا که تکنولوژی متال دک از آمریکا وارد ایران شد، امکانات و تجهیزات کافی برای انجام دادن این کار وجود نداشت، همچنین هیچ استانداردی برای این نوع سقف تعریف نشده بود و تولید و اجرا بر اساس همان استانداردهای آمریکایی انجام می‌شد. کشور ما توانایی تولید گل‌میخ هم نداشت و با برند KOKO از کشورهای دیگر وارد می‌کرد، این مسأله باعث افزایش هزینه‌ی اجرا سقف متال دک نسبت به مابقی سقف‌ها شد. کم کم با گذشت زمان شرکت‌های داخلی اقدام به تولید تجهیزات مورد نیاز و همچنین از طرف مراکز ذیصلاح، استانداردهای لازم تدوین و در اختیار مردم قرار گرفت.

اجاره جک ساختمانی

متال دک (سقف عرشه فولادی) چیست؟

امروزه بسیاری از مصالح مربوط به این نوع سقف در بازار موجود است. متال دک نوعی ورق موج‌دار است که در سطح سقف یا کف استفاده می‌شود. عرشه فولادی با یک روکش گالوانیزه با کیفیت پوشیده شده و روی تیرچه‌ها نصب می‌شود. این نوع سقف در واقع بهبود یافته سقف‌های کامپوزیت معمولی است و به عنوان یکی از اقتصادی‌ترین انواع سقف شناخته می‌شود.

اجاره جک و قالب بتن

انواع سقف متال دک

سقف‌های عرشه فولادی با توجه به کاربرد به چهار نوع روکش در صنعت ساخت و ساز به کار می‌روند که در ادامه آن‌ها را بیان می‌کنیم:

سقف عرشه

این نوع سازه یک صفحه است که روی آن بتن ریزی سقف انجام می‌شود. از آن در سازه‌های دارای انحنا یا شیب‌دار استفاده می‌گردد. هدف از طراحی عرشه، تحمل بارهای وارده با کنترل هزینه‌ها بوده است.

عرشه کامپوزیتی

به دلیل عملکرد هم زمان عرشه فولادی و بتنی به آن عرشه کامپوزیتی گفته می‌شود. در واقع عرشه به عنوان قالب بتنی عمل می‌کند و اجزای ترکیب حاصل به عنوان یک ورق کامپوزیت شناخته می‌شود.

عرشه ویژه

این نوع شامل دسته‌بندی گسترده‌ای از متال دک هستند. به گونه‌ای طراحی شده‌اند که با وجود دهانه‌های بزرگ‌تر، دست معماران در طراحی فضا را باز می‌گذارند. یکی از بهترین روش‌ها برای طراحی مدرن ساختمان است. تنها مشکل آن هزینه بالای تولید آن است که باعث می‌شود همه‌ی تولید کنندگان توانایی تولید آن را نداشته باشند و همان عرشه‌های معمولی را تولید کنند.

فلاشینگ عرشه

چارچوبی است برای نگهداری بتن ریخته شده و بعد از بتن‌ریزی هم در جای خود باقی می‌ماند. این نوع از عرشه‌های فولادی دارای نصبی آسان و مقرون به صرفه هستند و در واقع نیاز به اجرای قالب‌بندی که کاری پر هزینه است را حذف می‌کند.

اجاره قالب بتن

ویژگی‌های متال دک چیست؟

سقف‌های عرشه فولادی یا متال دک تفاوت‌های اساسی با سایر سقف‌ها دارند که در واقع ویژگی‌های آن‌ها به شمار می‌رود. در ادامه با ما همراه باشید تا این ویژگی‌ها را مرور کنیم:

سرعت اجرا

سرعت اجرای آن یازده برابر بیشتر از سقف‌های رایج مانند تیرچه بلوک است. مهم‌ترین عامل سرعت بالای آن، حذف قالب‌بندی در اجرا است و این موضوع باعث مزیت بزرگی همچون امکان بتن ریزی هم زمان همه‌ی طبقات شده است.

سقفی سبک و به صرفه

این سقف نسبت به سایر سقف‌ها ۵۰-۱۵۰ کیلوگرم بر متر مربع سبک‌تر است و این موضوع باعث کاهش مصرف فولاد می‌شود.

سقف متال دک ایمن‌تر

مقاومت این نوع سقف در برابر آتش سوزی بسیار بالا است و همچنین در هنگام زلزله خطر سقوط مصالح کم‌تر است زیرا سقف دارای انسجام و پیوستگی می‌باشد.

اجزا تشکیل دهنده‌ی سقف عرشه فولادی

سقف عرشه فولادی دارای اجزای تشکیل دهنده به شرح زیر است:

ورق کنگره‌ای

سقف عرشه فولادی دارای ورق‌های گالوانیزه است که به صورت ذوزنقه‌های آج‌دار هستند که به عنوان قالب بتن مورد استفاده قرار می‌گیرند.

گل میخ

در این نوع سقف از میخ‌های فولادی برای برش‌گیر استفاده می‌شود که به آن‌ها گل‌ میخ می‌گویند.

آرماتورها

آرماتوربندی در سقف متال دک باید در موارد بارهای متمرکز، آرماتور حرارتی، مقاومت در برابر لنگر منفی و مثبت، اجرا شود. در صورت استفاده از مش‌های آماده این مرحله به سرعت صورت خواهد گرفت.

بتن سقف

با توجه به مشخصات دهانه و نوع بارگذاری از بتن سنگین یا معمولی استفاده می‌شود. در صورت استفاده از بتن دارای فیبر فولادی به سرعت می‌توان این مرحله را پشت سر گذاشت.

مراحل اجرای سقف متال دک چیست؟

اجرای این نوع سقف بسیار آسان‌تر و سریع‌تر نسبت به سایر سقف‌ها انجام می‌شود و دارای ۴ مرحله به شرح زیر است:

دپو و انتقال طبقات

ورق‌های کامپوزیت بعد از دپو در یک فضای کوچک، بدون نیاز به دستگاه و به کمک نیروی انسانی به وسیله‌ی یک بالابر به طبقات مختلف منتقل می‌شود.

جاگذاری متال دک

به وسیله‌ی نیروی انسانی ماهر گیره‌های آن به راحتی چفت می‌شوند و بعد از آن رفت و آمد در طبقات ساده و راحت و باعث افزایش سرعت کار می‌شود.

نصب گل‌ میخ و میلگرد

در مکانی که متال دک روی تیرها قرار می‌گیرند، از گل میخ برای اتصال آن‌ها استفاده می‌شود که این کار باعث کاهش وزن تیرهای فولادی می‌شود.

بتن ریزی

پس از این مراحل بتن ریزی آغاز می‌شود. به دلیل یکنواختی سطح صفحات، خروج هوا سریع‌تر و عمل بتن ریزی ساده‌تر خواهد بود.

سقف عرشه فولادی

عرشه فولادی سازه ‌ای متشکل از ورق‌ های فولادی موجدار است که به منظور ساخت سقف و کف ساختمان استفاده می ‌شود. سقف عرشه فولادی، نوعی از سقف‌ های کامپوزیت است که با استفاده از ورق‌ های فولادی موجدار گالوانیزه و بتن مسلح ساخته شده است.

سقف عرشه فولادی به دلیل اجرای ساده، سرعت اجرای بالا، هزینه نسبتاً پایین و ایمنی مناسب کاربرد های گسترده ‌ای در ساخت سازه ‌های مختلف دارد.

نام ‌های مختلف دیگری برای نیز سقف عرشه فولادی وجود دارد. این سازه با عناوینی مانند عرشه فلزی یا اصطلاحا ًمتال دک، عرشه کفی و عرشه کیو نیز شناخته شده است. عرشه فولادی و متال دک، رایج ‌ترین اصطلاحات برای اشاره به این نوع سازه است.

مزایای خاص سقف عرشه های فولادی مانند نسبت مقاومت به وزن کم، هزینه های پایین و اجرای ساده آن ها باعث استفاده گسترده آن در ساخت سقف های سازه ‌های مدرن شده است.

معمولاً هسته ورق عرشه فولادی را با استفاده از فولاد نرمه می ‌سازند. این فولاد، یکی از پرکابردترین مصالح ساختمانی با مقاومت تسلیم ۲۱۰ تا ۲۵۰ مگا پاسکال است. فولاد نرمه شکل پذیری زیادی دارد. این ویژگی، امکان ساخت ورق ‌هایی با ابعاد و شکل‌ های مختلف را پدید می ‌آورد.

سقف متال دک

جزئیات سقف عرشه فولادی

جزئیات سقف عرشه فولادی مجموعه‌ ای از ورق ‌های فلزی فولادی یا گالوانیزه است که به منظور اجرای سقف و کف سازه فولادی استفاده می‌ شود.

جزئیات سقف عرشه فولادی متشکل از چهار جزء اصلی ورق گالوانیزه ذوزنقه ای یا موجدار، گل میخ یا برشگیر، آرماتور یا میلگرد و بتن می باشد. فلاشینگ و تیر فرعی نیز به عنوان دیگر اجزاء این نوع سقف به شمار می‌ آید.

ورق ‌های فولادی را می ‌توان به عنوان اصلی ‌ترین جزئیات سقف عرشه فولادی به شمار آورد. تمام عرشه‌ های فولادی توسط ورق‌ه هایی با هسته و پوشش های فلزی ساخته می ‌شوند.

پوشش ورق عرشه فولادی و کیفیت مواد سازنده هسته، بسیار حائز اهمیت است. انتخاب این مواد باید به صورتی باشد که شرایط محیطی باعث آسیب‌ دیدن آن ‌ها نشود.

جالب است بدانید که شکل مقطع ورق سقف عرشه فولادی به صورت ذوزنقه‌ ای و موجدار است. ورق‌ های مورد استفاده برای عرشه فولادی با عنوان ورق روکش دار یا اصطلاحاً گالوانیزه شناخته شده اند.

پوشش مورد استفاده در ساخت ورق عرشه فولادی جنس فلز روی دارد. طی فرآیند گالوانیزه کردن یا آبکاری، لایه ‌ای از فلز روی به ضخامت ۰.۸ تا ۲.۱ میلی ‌متر بر روی هر دو سطح ورق فولادی ریخته می ‌شود. سپس، مقطع ورق گالوانیزه توسط دستگاه‌ های مخصوص و با روش نورد سرد به شکل موجدار و ذوزنقه‌ ای شکل می گیرد.

کاربرد سقف عرشه فولادی

کاربرد سقف عرشه فولادی را اگر چه در نگاه اول می توان ساخت سقف های سریع با هزینه های نسبتاً پایین دانست. اما در نگاه دقیق تر و علمی تر کاربرد سقف عرشه فولادی را می توان در چهار مورد زیر عنوان کرد:

حذف مرحله شمع‌گذاری و قالب‌ بندی و سرعت اجرا:

سیستم سقف‌ های عرشه فولادی به ‌عنوان یک قالب خود نگه‌ دارنده شناخته می شوند. این سقف ‌ها با امکان برش آسان و چیدمان سریع ورق‌ های گالوانیزه باعث افزایش سرعت اجرا شده اند.

بهینه ‌سازی عملکرد سقف در زمان زلزله:

سقف‌ های عرشه فولادی یکپارچگی بیشتری بین المان ‌های سازه ‌ای سقف ایجاد می‌ کنند. به همین دلیل در این سیستم توزیع نیروهای زلزله بین المان‌ های مقاوم باربر جانبی به ‌درستی انجام می شود.

کاهش خسارت جانبی و مالی در هنگام زلزله و آتش‌سوزی:

یکی از خسارت ‌های زلزله سقوط بلوک و سفال‌ های سقفی است که در سقف عرشه فولادی وجود ندارد. همچنین در سازه ‌هایی که از مصالح پلاستوفوم استفاده شده، در زمان آتش ‌سوزی با ایجاد گاز درصد تلفات جانی، مسمومیت و خفگی نیز ایجاد می شود که این مساله هم در سقف عرشه فولادی پیش نمی آید.

ایجاد یک سکوی کار مطمئن در زمان اجرا:

قرارگیری سیستم سقف عرشه فولادی باعث ایجاد یک سکوی کار دائمی گردیده و خطرات زمان اجرا را تقلیل می دهد.

مزایا و معایب سقف عرشه فولادی

از مزایا و معایب سقف عرشه فولادی به طور خلاصه می ‌توان به وزن کم، هزینه نسبتاً پایین، حمل و نقل آسان، داشتن قابلیت دپو و امکان همزمان نصب و اجرای آن اشاره نمود. دیگر مزایا و معایب سقف عرشه فولادی در مقایسه با بقیه انواع سقف ‌ها آن است که وزن کمتری دارد. زیرا مصالح آن وزن کمی دارند و علاوه بر آن، سقف بار زیادی را تحمل نمی ‌کند.

به دلیل وزن کم و نبود بلوک و قالب بندی، این سقف به راحتی حمل و نقل می شود. در نتیجه هزینه ساخت، نصب و اجرای آن سازه نسبت به سقف ‌های دیگر به مراتب مقرون به صرفه تر شود.

از طرفی دیگر سقف عرشه فولادی این امکان را دارد که به صورت همزمان نصب و اجرا گردد. بنابراین این ویژگی، ساخت و اجرای این سازه را سرعت می ‌بخشد و علاوه بر آن باعث صرفه جویی در وقت نیز می ‌گردد.

البته از معایب آن باید گفت که استفاده از این نوع سقف در اسکلت های بتنی به نسبت سایر موارد سخت تر است و برای انجام آن باید نکات خاصی را در نظر گرفت.

اگر چه سرعت اجرای این سقف بالا است. اما مشکل اساسی آن اجرای تمهیدات لازم است. چرا که زدن این سقف، سخت است و باید شرایط بسیاری را سنجید و رعایت کرد. اصولاً این سقف لرزش زیادی دارد. اما برای رفع لرزش آن می توان ضوابطی را رعایت کرد و از میزان لرزش آن کم کرد.

دهانه سقف عرشه فولادی

در سقف های عرشه فولادی فاصله تیر های فرعی می تواند از حداقل ۲۰/۲ متر و حداکثر ۵۰/۳ تا ۴ متر نسبت به آکس یکدیگر بیشتر باشد. به علاوه فاصله های ما بین هر دو محور تا حداکثر ۸ متر به صورت عملی قابل طراحی و اجرا است که این مسئله یکی از برجسته ترین برتری های طراحی سازه با این سقف بی همتا است.

از فاکتور های مهم در ساخت این نوع سقف، حداکثر دهانه سقف عرشه فولادی یا بیشترین فاصله میان ستون‌ ها است که در این سازه مهندسی بر اساس استاندارد های روز تعیین می ‌گردد. این مقدار در سقف ‌های عرشه فولادی عددی بین ۱۸۰ تا ۴۰۰ است و مورد در سقف ‌های کامپوزیت ساده و غیر موج‌ دار بین ۸۰ تا ۱۱۰ در نظر گرفته می شود.

بالاتر رفتن این عدد در دهانه سقف های عرشه فولادی از ۲۵۰ سانتی ‌متر بیشتر مجاز نیست. چرا که سبب لرزش سازه می شود.

با توجه به میزان افزایش فواصل تیر های فرعی و از سوی دیگر افزایش دهانه ها در هر دو محور و نتایج به دست آمده برخی مشاهدات مانند ذیل دیده می شود:

اول کاهش چشمگیر تعداد تیر های فرعی.

دوم کاهش اتصالات تیرهای فرعی شامل ورق های روسری، ورق های نشیمن، اسپلایس ها و اتصالات جان تیر به دستک های تکیه گاهی.

سوم، کاهش تعداد پیچ ها و مهره ها و واشرها در اتصالات پیچی و کاهش تعداد الکترود مصرفی در اتصالات جوشی و امثال آن.

فاصله ستونها در سقف عرشه فولادی

بستر عرشه‌ سقف فولادی یک پانل فلزی موجدار است که این عرشه، روی تیرچه‌ های فولادی یا تیر های فولادی نصب می ‌شود و یک بستر با دوام برای نصب مواد سقف، عایق، غشای ضد آب و بتن سبک را فراهم می‌ آورد.

هر ورق فولادی باید تعدادی تکیه‌گاه مانند تیر یا تیرچه داشته باشد. به این معنی که ورق‌ های فولادی در سقف عرشه فولادی کامپوزیتی باید روی عناصری واقع شود تا تراز باشد.

به علاوه بسته به نوع عرشه‌ ای که استفاده می ‌شود، دهانه‌ ها به صورت متفاوتی اندازه‌گیری می‌ شوند. برای عرشه سقف فولادی، فاصله دهانه از مرکز یک تکیه‌گاه تا مرکز تکیه‌گاه بعدی باید مشخص شود. با این وجود، دهانه عرشه ‌های کف فلزی از یک لبه تیر تا لبه تیر دیگر طول دهانه آن سقف را تعیین خواهد ‌کرد.

از طرفی حداکثر فاصله ستونها در سقف عرشه فولادی ۱۲ متر است و حداکثر فاصله ستون گذاری در سقف کوبیاکس و یوبوت ۱۲ متر است. از طرفی دیگر حداکثر فاصله ستونها در سقف عرشه فولادی در دال یک طرفه و دو طرفه ۱۰ متر است.

به علاوه امروزه، سقف ‌های عرشه فولادی کامپوزیتی نوین که متفاوت از عرشه فولادی سنتی هستند به کمک برش‌گیر ها و یک دسته اتصالات و بتن، بهتر با هم ترکیب می شوند.

سقف اینتل دک

سقف اینتل دک روش نوینی در اجرای دال ‌های مشبک دو طرفه بوده که زمینه ابداع آن، اجرای تیرچه‌ های عمود بر هم دو طرفه است که مقطع آن به صورت آی شکل نامتقارن و کاملاً مسطح می باشد. این سیستم بومی برای اولین بار در دنیا توسط متخصصین مجرب کشور شناخته شد.

سقف اینتل دک علاوه بر حفظ تمامی ویژگی ها و مزایای سیستم ‌های سازه ‌ای موجود، مشکلات اجرایی و محاسباتی آن‌ ها مانند وزن زیاد، قیمت بالا، قالب‌ بندی سخت و وقت ‌گیر، نیاز به دقت بالا در اجرا و غیره را کاملاً رفع کرد.

به علاوه از دیگر مزایای سقف های اینتل دک می توان به موارد زیر اشاره نمود:

امکان اجرای سازه با دهانه‌ ها و کنسول‌ های بلند
هزینه‌ های مقرون به صرفه و معقول اینتل دک نسبت به سایر سیستم ‌ها مانند تیرچه بلوک و غیره در قیاس با همان طول دهانه و در عین حال اجرای سازه ‌ای مدرن و باکیفیت
صدابندی کوبه ‌ای و هوابرد بر اساس مقیاس مقرر در مبحث هجدهم
مصرف بتن به شکل بهینه در سقف
فرم سازه ‌ایآی شکل نا متقارن که باعث ارتقای سختی و کاهش خیز و ارتعاش می‌ گردد.
عدم نیاز به بتن با روانی زیاد
کاهش آسیب ‌پذیری در برابر آتش ‌سوزی
قرارگیری در رده دال ‌های با تیرچه متعامد منطبق بر مقررات ملی ساختمان
تکنولوژی متناسب با واقعیت‌ های موجود در کشور
حذف ضرورت استفاده از سقف کاذب

اینتل دک

جالب است بدانید که از دیدگاه مهندسان عمران و ساختمان سازی اینتل دک به عنوان نسل برتر سقف های بتنی شناخته شده است. سیستم دال ضخیم فوق سبک اینتل دک روشی نوین در اجرای دال های مشبک دو طرفه بوده که زمینه اصلی ابداع آن، اجرای تیرچه های عمود بر هم با مقطع آی شکل نامتقارن و به صورت کاملاً مسطح است.

از طرفی دیگر اینتل دک با دارا بودن حداقل وزن سازه ‌ای، راه حل مناسبی در برابر بار های وارده است که این امر در کنار سایر مزایا، اینتل دک را به یکی از اقتصادی‌ ترین سقف ‌های جهان مبدل کرده است.

افزایش سرعت اجرای اینتل دک، کاهش وزن سازه آن، حذف سقف کاذب در آن، عایق مناسب صوتی و حرارتی بودن آن، استفاده از مصالح بومی و سازگاری آن با نازک کاری از دیگر ویژگی های این سقف های عرشه فولادی است.

از سویی دیگر برش آسان بلوک ها متناسب با پلان های معماری و کاهش خطا های اجرایی آن و چیدمان بلوک های اینتل دک در دو امتداد با توجه به تعبیه محل قرار گیری پین ها مزیت های مضاعف این سقف های مدرن است.

قابلیت تغییر در شکل، ابعاد و جنس بلوک ها در اینتل دک و رعایت دقیق عرض تیرچه های متعامد مطابق با فرضیات طراحی

محل قرارگیری آرماتور های اصلی و تقویتی و قرارگیری پین ها در محل های پیش بینی شده در بلوک های تحتانی اینتل دک موجب گردیده که این سقف های عرشه فولادی مورد استقبال مهندسان و دست اندرکاران ساخت و ساز قرار بگیرند.

سخن آخر

با توجه به مطالبی که در این مقاله از وب سایت بتن ابزار ارائه شد، انتخاب سقف متال دک یا عرشه فولادی علاوه بر تامین نیازهای فنی تا حدود زیادی باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها و زمان پروژه می‌شود. طوری که این روش اجرا یکی از محبوب‌ترین و بهترین روش‌ها در سازه‌های فلزی شناخته شده است. برای خرید سقف‌های متال دک می‌توانید با کارشناسان تیم بتن ابزار ارتباط برقرار کنید.